O zadaniach, jakie stoją przed przyszłymi kapłanami i tym, co najważniejsze w ich formacji z ks. dr hab. Adamem Kubisiem, nowym rektorem Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie rozmawiała Alina Ziętek-Salwik.
Jakie jest największe wyzwanie, przed którym stoi obecnie Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie i jego nowy rektor?
Największym wyzwaniem jest życie Ewangelią. Tak było, jest i będzie. Jest to niezależne od czasów i ludzi, w tym przypadku niezależne od alumnów i nowego rektora. Ewangelia zawsze była „ciasną bramą”, a zatem życiem radykalnym. Wyzwaniem jest zatem porzucenie lenistwa, ducha konformizmu i przystosowania, „zejście z kanapy”, jak mawia papież Franciszek, i życie wymaganiami Ewangelii. Nowe Ratio institutionis sacerdotalis pro Polonia, dokument regulujący zasady formacji do prezbiteratu w Polsce, słusznie zwraca uwagę na niepokojące zjawisko, tzw. selekcji negatywnej. Prezbiterzy przeżywające swoje powołanie w duchu przeciętności lub dwuznaczności przyciągają osoby o podobnym usposobieniu ducha. Dom formacji, jakim jest seminarium, winien być miejscem selekcji pozytywnej, zapalać i pociągać radykalizmem Ewangelii.
Co zdaniem Księdza Rektora jest najistotniejsze u kandydatów do kapłaństwa?
Najistotniejsze jest trwanie w obecności Boga, duchowe zjednoczenie z Jezusem. Każdy chrześcijanin jest zaproszony do „bycia” z Jezusem. Jak podpowiada Stary Testament, powołany ma być „mężem Bożym” (hebr. isz Adonai), człowiekiem należącym i reprezentującym Pana. W Ewangelii Marka czytamy, że Jezus wybrał Dwunastu, „aby z nim byli i aby mógł ich wysyłać na głoszenie nauki” (3, 14). Bóg zatem w życiu powołanego do kapłaństwa ma się stać najważniejszy. Z tego „bycia” i „chodzenia” w obecności Najważniejszego rodzi się misja, a zatem zaangażowanie w opowiadanie o relacji ja – Jezus. Opowiadać zaś o niej należy na wszystkie sposoby, także poprzez współczesną ambonę, jaką są media społecznościowe.
Słyszy się o nowym modelu kształcenia kapłanów. Na czym ten model polega i czy już w tym roku będzie obowiązywał w rzeszowskim WSD?
10 kwietnia 2021 r. Kongregacja ds. Duchowieństwa zatwierdziła wspomniane już Ratio pro Polonia, nazwane Drogą formacji prezbiterów w Polsce. Bazuje ono na zasadach formacji do kapłaństwa z 2016 r. zatwierdzonych przez papieża Franciszka dla całego Kościoła powszechnego. Ostatnie takie zasady opracowano w Rzymie w 1985 r., a w Polsce w 1999 r. Po 23 latach od ostatniego dokumentu wniesiono wiele nowych elementów w formowanie uczniów misjonarzy, „zakochanych” w Jezusie, pasterzy „o zapachu owiec”, którzy żyją pośród nich, aby im służyć i nieść im Boże miłosierdzie. Mają być oni zawsze w drodze, zawsze się formując, tzn. ciągle upodabniać się do Jezusa (Ratio, 4). Zdynamizowaniu formacji służy jej nowa periodyzacja. Od września 2022 r. w naszej diecezji, po raz pierwszy, bp Jan Wątroba wprowadził mający trwać rok „etap propedeutyczny”. W ten sposób formacja została wydłużona do siedmiu lat. Następnie nowe zasady mówią o etapie stawania się uczniem Jezusa (dwuletnie studia filozoficzne, etapie upodabniania się do Chrystusa (trzyletnie studia teologiczne) i wreszcie etapie pastoralnym (roczny etap syntezy powołaniowej). Do czterech dotychczasowych filarów formacji – ludzkiej, duchowej, intelektualnej i pastoralnej – dodano jeszcze formację misyjna i wspólnotową.
Czy w kształceniu seminaryjnym jest wyjątkowe miejsce na studiowanie nauczania św. Jana Pawła II?
Nauczanie św. Jana Pawła II, przez co rozumiemy napisane przez niego dokumenty (np. encykliki, adhortacje, listy), jak i promulgowany przez niego Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r., stanowi integralną część Magisterium Kościoła i jako takie stanowi jedno z podstawowych źdódeł dla studiów teologicznych. Nadto, alumni seminarium rzeszowskiego, jako studenci Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, uczestniczą w obowiązkowym wykładzie poświęconym postaci i nauczaniu polskiego papieża.
Wywiad ukazał się w „Niedzieli rzeszowskiej” nr 40 (1279) – 2 października 2022 roku.