Historia parafii
W dokumentach średniowiecznych używa się różnych nazw na określenie miejscowości. W 1326 r. nazywa się Novus Smigrod; w 1331 – Castrum Smigrod. Długosz nazywa je Smigrod Nowa. Dokumentu erekcyjnego parafii brak. Parafia powstała w XIII w., a w 1321 r. wymienia Theiner parafię w Żmigrodzie. Wspomina też papież Jan XXII. Długosz podaje, że w jego czasie (XV w.) Żmigród Nowy posiada kościół parafialny. Przed 11 V 1511 r. bp krakowski Jan Konarski podniósł ją do godności prepozytury i erygował przy kościele parafialnym kolegium mansjonarzy. Ok. 1529 r. do okręgu parafialnego Nowego Żmigrodu włączono parafię Mytarz (fundowaną 1344), w XVI-XVIII w. w jego skład wchodziła parafia Stary Żmigród, a od 2. poł. XVIII w. Skalnik jako filia (do 1939 r.).
Kościół parafialny pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła został wzniesiony z kamienia na rzucie poziomym gotyckim ze szkarpami, rozbudowany w 2006 r. Świątynia była wielokrotnie niszczona. Po raz pierwszy ucierpiała podczas szturmu miasta przez wojska węgierskie w 1474 r. Wiadomo, że zostało wówczas zrabowane wyposażenie wnętrza. W 1522 i 1577 r. kościół spłonął podczas wielkich pożarów miasta. Po pożarze w 1694 r. pozostały tylko same mury świątyni. 17 IV 1843 r. spalił się kościół wraz z połową miasta. Wielokrotnie płonęła również dzwonnica (1846, 1882). Odbudowany po pożarach kościół konsekrował 28.06.1857 r. bp przemyski Franciszek Wierzchlejski. Po dewastacji świątyni w czasie II wojny światowej, dzieła jej odnowy dokonał bł. ks. Władysław Findysz, administrator (1941-1942) i proboszcz parafii (1942-1964). Wyposażenie wnętrza jest utrzymane w stylu późnobarokowym. Na uwagę zasługują elementy gotyckie: kamienna chrzcielnica oraz portal. W kaplicy bocznej NMP Bolesnej w ołtarzu spoczywają relikwie bł. ks. W. Findysza, wyniesionego na ołtarze 19 VI 2005 r. w Warszawie jako pierwszego męczennika systemu komunistycznego w Polsce.
W Nowym Żmigrodzie powstał w 1331 r. Klasztor dominikanów jako placówka misyjna dla ziem ruskich. Posiadał on własny kościół. Konwent funkcjonował do 1788 r., kiedy to został zlikwidowany przez zaborcze władze austriackie. W XVII w. w mieście znajdował się budynek szpitala prepozyturalnego z własną kaplicą. W czasach staropolskich istniała również szkoła parafialna wzmiankowana w 1527 r.
Dnia 23.08.2011 r. biskup Kazimierz Górny, erygował przy kościele św. Apostołów Piotra i pawła w Nowym Żmigrodzie Sanktuarium bł. Władysława Findysza, kapłana i męczennika.