24 marca obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów. Z tej racji 24 marca 2023 r. w Markowej k. Rzeszowa, na terenie Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów, odbyły się uroczystości z udziałem Andrzeja Dudy, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów to święto państwowe ustanowione przez polski parlament w 2018 r., którego inicjatorem był m. in. Andrzej Duda, prezydent RP.
24 marca br. minęło 79 lat od zamordowania przez Niemców rodziny Ulmów z Podkarpacia oraz ukrywanych przez nich Żydów.
W przemówieniu Andrzej Duda, prezydent RP podkreślił, że tylko w Polsce, podczas okupacji, Niemcy karali śmiercią za pomoc Żydom. Zaznaczył, że nasz kraj był okupowany, a żadne polskie władze nie kolaborowały z hitlerowcami.
Metropolita przemyski, abp Adam Szal podkreślił, jak ważne w chrześcijaństwie jest przykazanie miłości bliźniego.
List Mateusza Morawieckiego, Prezesa Rady Ministrów, odczytała Ewa Leniart, wojewoda podkarpacki. W liście do zebranych szef rządu podkreślił, że tegoroczne uroczystości odbywają się w cieniu wojny na Ukrainie i stają się wyrazem głębokiej refleksji.
W czasie uroczystości w Markowej rodziny osób, które podczas II wojny światowej ratowały Żydów, odsłoniły tabliczki z ich nazwiskami na ścianie pamięci przed muzeum. Jedną z tych osób jest Janina Kotowicz, która odsłoniła tabliczkę swoich rodziców, Marii i Ludwika Kilianów.
Tablicę odsłonili także wnukowie Stefanii i Antoniego Wawrzaszków.
Odsłonięto także tablice Marii i Szymona Fołtów oraz ich dzieci: Aleksandry, Bronisławy Antoniego i Władysława, Karoliny i Jana Kilianów oraz Piotra Kapłona.
W czasie uroczystości prezydent Andrzej Duda wręczył nominacje do komitetu obchodów beatyfikacji rodziny Ulmów z Markowej. Uroczystość beatyfikacyjna odbędzie się 10 września br.
W skład komitetu weszli:
- Jarosław Sellin, Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego;
- Piotr Wawrzyk, Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych;
- Barbara Socha, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej;
- Marzena Machałek, Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki;
- Ewa Leniart, Wojewoda Podkarpacki;
- abp Adam Szal, Metropolita Przemyski;
- Adam Kwiatkowski, Ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej;
- Mateusz Szpytma, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej;
- Władysław Ortyl, Marszałek Województwa Podkarpackiego;
- Monika Krawczyk, dyrektor żydowskiego instytutu historycznego;
- Adam Krzysztoń, starosta łańcucki;
- Mirosław Mac, wójt Gminy Markowa;
- Wojciech Kolarski, Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP;
- Grażyna Ignaczak-Bandych, szef Kancelarii Prezydenta RP i sekretarz Komitetu.
Źródło: Radio VIA
Fot. Piotr Szorc