Historia parafii
Gród w Bieczu istniał już w XI w. Od 1243 r. występują w źródłach przekazy o kasztelanii bieckiej. Kazimierz Wielki nadał miastu prawo magdeburskie w 1363 r. Parafia pierwotna powstała przy kościele św. Piotra Apostoła. Na początku XIV w. erygowano drugą parafię przy nowo zbudowanym przez kolonistów niemieckich kościele p.w. Bożego Ciała. Na początku XVI w. bp. J. Konarski włączył parafię św. Piotra do parafii Bożego Ciała. Kard. J. Radziwiłł wyniósł probostwo do godności prepozytury i erygował kolegium mansjonarzy w 1598 r. Bp F. Potkański erygował przy prepozyturze prałaturę scholasterię w 1772 r. Szpital dla chorych ubogich i innych nieszczęśliwych osób, którego ruiny istnieją do dziś, ufundowali mieszczanie bieccy i Św. Królowa Jadwiga w 1395 r. W 1512 r. urodził się w Bieczu Marcin Kromer, biskup warmiński, wybitny historyk Polski.
Pierwotny kościół drewniany wzmiankowany jest w 1326 r. Obecny wzniesiony został w 2 połowie XV . W głównej bryle ukończony ok. 1519 r., kaplice dobudowano ok. 1521 r. Według dokumentu bpa Konarskiego z 1519 r. kościół wzniesiony „ab Alemanis”. W 1560 r. wzmianka o pracach, przy których czynny mularz mediolański Ronlt (może de Ronghe lub Ronchi). Kościół był wielokrotnie odnawiany m.in. 1757-1766, 1863-1868 i 1888-1903.
Kościół ma styl późnogotycki. Wybudowany z cegły z użyciem kamienia, kryty blachą, o wysokiej wartości architektonicznej. Trzynawowy, halowy, z rzędami kaplic przy korpusie z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, przy którym przybudówka mieści zakrystię i skarbczyk oraz na piętrze tzw. oratorium, obecnie składzik, dostępny schodami pomieszczonymi w występie muru. Kruchty, przy środkowych przęsłach naw, zblokowane z kaplicami. We wnętrzu sklepienia: w prezbiterium i nawie głównej sieciowe, w nawach bocznych, kruchtach i części pomieszczeń przybudówki krzyżowe, w kaplicach gwiaździste. Filary międzynawowe ośmioboczne; arkady, okna i otwory ostrołukowe. Bogaty detal kamieniarski późnogotycki, w tym portale schodkowe w tzw. typie długoszowskim, wsporniki i zworniki sklepienne, częściowo z herbami i gmerkami oraz maswerki okienne. Kościół na zewnątrz oszkarpowany (boczne szkarpy korpusu nawowego wtopione w kaplice, na zewnątrz pozbawione szkarp). W fasadzie zachodniej wielkie okno z kamiennym laskowaniem. Nad korpusem naw szczyty schodkowe o podziałach blendowych ze sterczynami. Dachy siodłowe i pulpitowe, nad korpusem wieżyczka na sygnaturkę barokową z latarnią.
We wnętrzu prezbiterium polichromia figuralna i ornamentalna z początku XX, malowana przez Włodzimierza Tetmajera. Wyposażenie wnętrza bogate. Ołtarz główny manierystyczny przed 1604 r. o bogatej dekoracji snycerskiej i rzeźbiarskiej, w tym liczne posągi aniołów, proroków i świętych; w partii cokołu płaskorzeźby o tematyce starotestamentowej, w górnych kondygnacjach Zaśnięcie i Koronacja NMP, późnogotyckie z XVl w.; w polu środkowym obraz zdjęcie z krzyża, ok. poł. XVI w., północnowłoski, odnawiany w 1889. Dwanaście ołtarzy bocznych. Dzwonnica wolnostojąca, gotycka XV i XVI w. nadbudowana na baszcie obronnej, z cegły, z otworami strzelniczymi. Hełm barokowy z XVII w., bania z latarnią, kryty gontem. Dzwony: 1. „Urban”, gotycki z 1302, z plakietką Ukrzyżowania, pęknięty; 2. z 1930; 3 z 1959 i 4 z 1968.
Dawne kościoły: 1. Kościół parafialny p.w. św. Piotra na wzgórzu poza miastem; 2. Kościół murowany, szpitalny p.w. Świętego Ducha, wyniesiony do godności prepozytury szpitalnej przed 1421 r.; 3. Kościół murowany p.w. św. Jakuba Apostoła, istniał od 1450 r., rozebrany na pocz. XX w.; 4. Kościół murowany, p.w. św. Barbary nazywany również św. Stanisława Biskupa, zbudowany przed 1473 r., przeznaczony w XV i XVI w. dla kaznodziei polskiego; 5. Kościół drewniany p.w. św. Krzyża, istniał w 1450 r., zniszczony w czasie „potopu”; 6. Kościół p.w. NMP wzmiankowany w 1595 r., zniszczony w czasie „potopu”.