Lutcza

Lutcza

Udostępnij

Historia parafii

Wieś Lutcza, o pierwotnej pisowni Lustcha, założona została przed rokiem 1390. Już w 1390 r., Król Władysław II (Jagiełło), pismem datowanym w Skokach, w święto Franciszka (5.X.), podjął decyzję Czadorowi z Potoka o przeniesieniu wsi Prochnya, Wuzne, Babice, Slunki, Minussiznow, Lustscha, Domaradz in Sandomiriensi, Sadowe, Potok et Blynow z prawa polskiego na magdeburskie. Decyzja przez tegoż Króla została zatwierdzona w Krakowie w wigilię Tomasza apostoła (20.X.) na prośbę Stanisława Procheńskiego z rodu Gryffitów. Dziedzicem Lutczy (Luthczy) wg. Długosza był Jakub Czepielowski herbu Gryff. W pierwszej połowie XV w. dziedzicami Lutczy byli Andrzej i Jakub. Gryfitą zwał się również Czador z Potoka, który pismem datowanym na 17.IV.1392 powierzył swemu zaufanemu Mikołajowi Besseger ulepszenie dziedzictwa (stanu posiadania) we wsi Lutcza nad rzeką Stobnycza. Interesującą dla nas jest informacja z wyżej cytowanego dokumentu o wniesieniu do bezpłatnego posiadania jednego obszaru ziemi pod potrzeby kościoła. Nie do końca wiadomo, czy tenże kościół już istniał. Parafia została ufundowana przez Domaradzkich z Gryfitów i jest wymieniona 24.01.1442 r.
Najstarsza wzmianka o drewnianym kościele w Lutczy pochodzi z „Dzieł wszystkich” Jana Długosza, który pisze: „Lyuthcza, villa habens parochilem ecciesiam in se ligneam, Sanctissimae Nativitati Virginis Mariae …” ( wieś, która posiada drewniany kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Maryi). Drewniany kościółek (utrzymany do dziś) wzniesiony został prawdopodobnie w drugiej połowie XV w. (1464?), rozbudowany w pierwszej połowie XVI w. i zapewne w pierwszej połowie XVII w. Sporo szczegółów architektonicznych zachowanych w obecnej formie wzmiankowane było w protokole wizytacyjnym bpa Jerzego Radziwiłła, Biskupa Krakowskiego, w 1595 r.
Po 1425 r. do okręgu parafialnego dołączono prawdopodobnie wieś pod nazwą Nowa Wieś, która była założona w lasach nieopodal Zakobyla przez bp Janusza de Lubeń, Biskupa Przemyskiego. Ona to w 1464 r. została wykreślona z okręgu parafialnego Lutcza na rzecz nowotworzonej parafii w Konieczkowej. Od 1536 r. w okręgu parafialnym oprócz już wspomnianych wsi występuje Żyznów Dolny i Żyznów Górny. Żyznów Dolny od 1581 r. należał do parafii Kołaczyce. W 1581 r. w okręgu parafialnym Lutcza występuje wieś Bonarówka. Patronat szlachecki nad ówczesną parafią sprawują Czepielowscy, Strzyżowscy, Izdebski i Domaradzki.
Terytorium parafii zostało okrojone w 1912 r. o wieś Żyznów, a w roku 1945 o wieś Bonarówkę i Krasne. Parafia, która z wielką pieczołowitością dba o zabytkowy kościółek drewniany, do wybudowania nowego zbierała się jeszcze w XIX w., Różne okoliczności wpływały na to iż tenże zamiar nie był uskuteczniony przez długie lata. Nową świątynię wybudowano w środku wsi dopiero w czasie od 04.05.1958 r. do 10.12.1962 r. Poświęcenia placu pod budowę dokonał w dniu 12.11.1957 r. ks. proboszcz Walerian Motyka. Poświęcenia kamienia węgielnego dokonał bp Wojciech Tomaka w dniu 12.07.1959 r., a konsekracji kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca NMP dokonał bp Stanisław Jakiel w dniu 18.08.1963 r. Kościół zbudowano według projektu architekta Stanisława Ćwiżewicza z Rzeszowa, do którego późniejsze zmiany wnieśli inż. August Boroń z Katowic i inż. Józef Zięba z Rzeszowa. Roboty budowlane prowadził inż. Józef Szumowski z Przemyśla, a ekipą murarzy kierowali Józef Łobaza i Marian Bocek z Domaradza. Inicjatorem i budowniczym był księdz administrator a potem proboszcza Władysław Wilk. W czasie jego administrowania parafią został także odremontowany i odmalowany stary drewniany kościółek, wybudowana nowa plebania z budynkami gospodarczymi i organistówką oraz zagospodarowane otoczenie plebanii i kościoła.

Mapa